प्रत्येकाची काही स्वप्ने असतात. त्यापैकी एक म्हणजे स्वतःच घर. प्राप्त झालेली वास्तू आपल्याला लाभणही तितकच महत्वाच आहे. त्यासाठी काही गोष्टींचा विचार करणे फार महत्वाचे आहे. वास्तु निर्माण करताना किंवा वास्तुमध्ये पूर्वी निवास करणार्‍या व्यक्तिंद्वारे काही अपकर्म घडल्याने निर्माण झालेले जे दोष, बाधा इ. यांच परिमार्जन होण्यासाठी आपण राक्षोघ्न + वास्तुशांत करतो. वास्तुशांती करण्यासाठी वैशाख, पौष, फाल्गुन , श्रावण, मार्गशीर्ष, जेष्ठ, कार्तिक, माघ हे महिने योग्य आहेत. या महिन्यातील मृग, रेवती, चित्रा, अनुराधा, स्वाती, शततारका, हस्त, पुष्य, धनिष्ठा, उत्तराषाढा, उत्तराभाद्रपदा, रोहिणी, ही नक्षत्रे योग्य होय. *रविवार व मंगळवार हे दोन वार मात्र वर्ज्य आहेत. वास्तुशांती तसेच गृहप्रवेश करण्यासाठी यजमानांच्या जन्मकुंडलीनुसार लाभणारा मुहूर्त घेणे जास्त हितावह आहे. वास्तु प्राप्त झाल्यावर त्यामधे सुख, शांती नांदावी म्हणून सर्वतोपरी प्रयत्न करतो. लक्ष्मीचे स्वागत करण्यासाठी आपले प्रवेशद्वार कायम सज्ज असावे, यासाठी आपल्या घराचा दरवाजा मंगलचिन्हांनी सजवावा. कलश, कमळ, ध्वज, चक्र, छत्र, श्रीफळ, पाने, वेली यांचा वापर करून आपण आपल्या वास्तूचे मुख्यद्वार सुशोभित करू शकतो.
- 1वास्तुशांति का करावी.
घर बांधते वेळी आपल्या हातुन कळत नकळत जीवजंतु मारले जातात तसेच वृक्ष वेली यांचे छेदन केले जाते तसेच सुवर्ण, रजत, ताम्र इ. धातु वापरताना निर्मान झालेली दोष आठ प्रकारचे शल्य दोष, मेदिनी दोष आय-व्याय (खरेदी-विक्री) करते वेळी निर्मान झालेले दोष नष्ट व्हावे म्हणुन वास्तुशांती करावी घराच्या अग्नेय कोपऱ्याला वास्तुपुरुष सह पंचरत्न, शेवाळ, सप्तमृतीका निक्षेप करावे. तसेच प्रत्येक दिवशी किंवा सण वार असेल तेंव्हा दही माताचा नैवेद्य अर्पण करावा. तसेच वास्तुपुरुष आपल्यावर प्रसंग राहुन घरावर कृपा करती त्यांच्या आर्शिवादाने घरामध्ये धन संपती पुत्र, पौत्र यांची वृध्दी होते तसेच वास्तुपुरुष नेहमी “तथास्तु” म्हणती म्हणून घरामध्ये वाईट, अभद्र बोलु नये. कोणी अतीथी, संन्यासी, संत आले असता अन्न पाण्याविना जाऊ देऊ नये. अन्न पाणी नाही अशी सांगण्याची वेळ आली तर वस्तुपुरुष तथास्तु म्हणती. म्हणुन घरामध्ये नेहमी नाही, संपले असे म्हणु नये. सदैव घरामध्ये भगवत चिंतन करत राहावे. अशा प्रकारे वास्तुपुरुषाची सेवा केल्याने वास्तुपुरुष आपल्या कुटुंबावर सदैव प्रसंग राहतो.
- 2वास्तुपुरूषाची जन्मकथा.
प्राचीन काळी अंधकासुराने नावाचा पराक्रमी राक्षस होता त्याला आपल्या पराक्रमी असल्याचा फार गर्व होता. अंधकासुराने देवांनर त्रास देऊन सळी कि पाळी करून सोडले होते. त्याच्या त्रासाने हतबल झालेल्या देवांनी त्राही माम त्राही माम करत शंभो महादेवांकडे धाव घेतली. महादेवांनी लगेच शस्त्र उचलुन अंधकासुरा बरोबर घनघोर युध्द केले आणि विजयी झाले. या युध्दामध्ये झालेल्या परिश्रमाने महादेवांच्या अंगातुन ज्या घामाच्या धारा लागल्या त्याच्या एका थेंबातुन वास्तुपुरुषाचा जन्म झाला हाच तो वास्तुपुरुष आहे. या काल पुरुषाने प्रथम अंधकासुराच्या प्रेताचा फडशा पाडला पण त्याची भुक काही केल्या भागेन. मग त्याने भगवान शंभो महादेवांची आराधना केली व महादेवांना प्रसन्न करून त्यांच्याकडे स्वर्ग, पृथ्वी व पातळ यावरील सर्व वस्तु खाउन टाकण्याची अनुमती मागितली. मग काय भोळ्या महादेवांनी लगेचच तथास्तु म्हणुन वर (अनुमती) दिला. मग त्या कालपुरुषाने दिसेल ते खाऊन टाकण्यास सुरुवात केली. मंदिर, घर, वृक्ष सर्व काही तो भक्षण करू लागला. त्याच्या त्रासाने तीनही लोकात हा हा कार उडाला. सर्व देवांना या कालपुरुषाला कसे आवरावे असा मोठ प्रश्न पडला कारण तो महादेवांच्या घामाच्य थेंबातुन उत्पन्न झाला होता. त्याला युध्दामध्ये पराजीत करणे कठीण होते. देव आणि दानव या दोघांनी मिळून एक युत्त्की शोधली व दोघेही एकाच वेळी वास्तुपुरुवावर चाल करून गेले. त्यांनी ठरवीलेल्या युत्त्की प्रमाणी त्या कालपुरुषाला पकडुन जमिनीवर पालथे पाडुन दाबुन धरले त्यावेळी त्याचे डोके ईशान्य दिशेला राहील याची दक्षता घेतली. ईशान्य ही दिशा महादेव यांची आपल्या पित्याच्या पायावर डोके असल्यामुळे आशीर्वादा घेण्यासाठी हात जोडले गेले देव व दानव यांनी भगवान महादैवांना करुणा माकली त्यांनी त्यांच्या पुत्राला समज द्यावी अशी विनंती केली. कारण भगवान महादेवांनी डाशाप देउन या पृथ्वीतलावर जो कोणीही नवीन घर, मंदिर, भवन इ. चे निर्माण करेलत्या वेळी वास्तु-पुरुषाची पुजा करतील व वास्तुपुरुषाला नेहमी तथास्तु म्हणण्याचा वर भगवान महादेवांनी दिला. जे लोक नवीन घर निर्मान केल्यानंतर तसेच यज्ञ करते वेळी वास्तुपुरुषाची पुजा करणार नाही ते वास्तुपुरुषाचा आहार होतील असे भगवान महादेवांनी बचन दिले आणि तेंव्हापासुन वास्तुशांती करण्याची प्रथा प्रचलीत झाली. कोणीही नवीन वास्तु बांधल्यावर किंवा वास्तुमध्ये कुठलाही बदल (तोडफोड) केल्यानंतर वास्तुशांती करण्याचे (अनिवार्य) आवश्यक आहे. नाहीतर ती वास्तु वास्तुपुरुषाचा आहार बनेल असा उल्लेख मत्स पुराण अध्याय २०३ मध्ये ओबी नं.१७ व १८ मध्ये केला आहे.
